احتمالا کلمه یاتاقان و عبارت یاتاقان زدن برایتان آشناست و حتما آنها را شنیده‌اید. اگر هم به خاطر نمی‌آورید از حافظه تصویری خود استفاده کنید بله درست است این عبارت را حتما روی درب‌های شیشه‌ای فروشگاه‌های فروش لوازم یدکی خودرو یا تابلوهای تعمیرکاران خودرو دیده‌اید. در این مقاله قصد داریم شما را با یاتاقان ماشین، انواع یاتاقان، یاتاقان زدن و... آشنا کنیم. در ادامه می‌توانید لیست قیمت یاتاقان ماشین را مشاهده کنید.
یاتاقان چیست؟
یاتاقان یکی از صدها قطعه خودرو و به شکل یک نیم دایره است که ضخامت کمی دارد. این قطعه امکان حرکت بین دو جسم را ایجاد می‌کند. برای به حرکت درآمدن خودرو مجموعه‌ای از چندین فرآیند رخ می‌دهد. به طور مثال میل لنگ باید به موتور نزدیک شود تا بتواند حرکت بالا، پایین پیستون را به حرکت چرخشی تبدیل کند. برای نزدیک شدن میل لنگ به موتور، تکمیل ارتباط آنها و در نهایت تبدیل حرکت پیستون نیاز است که آسیب‌های ناشی از این نزدیک شدن توسط یک قطعه کنترل شود که آن یاتاقان است.
یاتاقان خودرو یک قطعه فلزی است که جنس بیرون آن فولاد یا برنز به همراه یک یا چندلایه از مواد یاتاقانی است. این مواد ترکیبی از فلزات قلع، آنتیموان، مس و سرب یا جیوه، قلع، گالیم و آلومینیوم است. فلزات به کار رفته در این مواد تاثیر زیادی در وزن یاتاقان دارند. جالب است که بدانید مواد یاتاقانی از متریال‌های نرم ساخته می‌شود تا نقش ضربه‌گیر را برای میل لنگ به خوبی ایفا کند.
انواع یاتاقان
یاتاقان ماشین با توجه به محل استفاده به دو دسته یاتاقان ثابت و متحرک تقسیم می‌شود. انواع ثابت و متحرک هر کدام با یکی از محورهای ثابت و متحرک میل‌لنگ در ارتباط هستند. این قطعه دارای یک محور ثابت متصل به سیلندر است که حول محور خود می‌چرخد و دارای یک محور متحرک متصل به شاتون است که حول محور اصلی وثابت می‌چرخد.
یاتاقان ثابت
این نوع از به عنوان تکیه گاه میل لنگ عمل می‌کند. میل لنگ دارای حرکت چرخشی است اما در این حرکت چرخشی تمایل زیادی به حرکت رفت و برگشتی دارد که به آن لقی گفته می‌شود. یاتاقان ثابت لقی میل لنگ را کنترل می‌کند. در این نوع یکی از نیم دایره‌ها به سمت به بلوک سیلندر متصل است و دیگری به حول محور میل لنگ پیج و مهره می‌شود. هر میل لنگ حداقل دارای دو یاتاقان ثابت است. در برخی یاتاقان‌های ثابت سوراخی تعبیه شده است که روغن از طریق آن سبب ساده تر شدن حرکت چرخشی میل لنگ شود.
یاتاقان متحرک
این نوع که بین شاتون و میل لنگ قرار می‌گیرد، لقی شاتون را کنترل می‌کند و از ضربه‌های احتمالی بین آنها جلوگیری می‌کند. در یاتاقان متحرک یکی از نیم دایره‌ها به شاتون متصل و دیگری حول محور میل لنگ پیج و مهره می‌شود.
بغل یاتاقان چیست؟
به علت تفاوت قطر یاتاقان و میل لنگ بین آنها یک فاصله ایجاد وجود دارد که این فضا به واسطه روغن پر می‌شود. برای اینکه عملکرد یاتاقان در کنترل لقی میل لنگ درست باشد فاصله بین یاتاقان و میل لنگ باید تنظیم شود و از حد معینی بیشتر نباشد. برای تنطیم دقیق این فاصله از بغل یاتاقان که فرمی حلالی و جنسی فلزی دارد استفاده می‌شود. بغل یاتاقان دارای سایز بندی است و بر اساس میزان لقی میل لنگ سایز مناسب انتخاب می‌شود.
یاتاقان زدن چیست؟
منظور از یاتاقان زدن خراب شدن یا از بین رفتن این قطعه است که در موتور ماشین مانع اصطکاک اجزا می‌شود. در واقع با از بین رفتن آن بخش‌هایی از موتور که دارای حرکت یا چرخش هستند با یکدیگر تماس پیدا می‌کنند و دچار نقص شده یا از بین می‌روند.
دلایل یاتاقان زدن
روغن‌های نامرغوب
تعویض دیرهنگام روغن و همچنین روغن‌های بی‌کیفیت سبب رسوب روغن در قطعات می‌شوند و در عملکرد آنها خلل ایجاد می‌شود.
بالا رفتن دمای موتور
یاتاقان خودرو در دمای بالا به درستی کار نمی‌کند، عواملی مانند بی آب بودن موتور، نقص در فن موتور و... سبب افزایش دمای موتور و خلل در عملکرد آن می‌شود.
فرسودگی قطعات
در صورتی که این بخش فرسوده یا دارای نقص شوند به درستی کار نمی‌کنند.
خراب شدن پمپ روغن
خراب بودن اویل پمپ در خودرو از عواملی است که در روغن کاری قطعات موتور مشکل ایجاد می‌کند و سبب خرابی یاتاقان‌ها می‌شود.
گاز دادن زیاد و رانندگی در دور موتور بالا
افرادی که هنگام رانندگی مرتبا و ناگهانی سرعت را افزایش و کاهش می‌دهند و به طرز هیجانی و نامعقول رانندگی می‌کنند باعث بالا رفتن دور موتور می‌شوند که این فشار روی تمام قطعات موتور اعمال می‌شود.
علائم یاتاقان زدن
اگر هریک از علائم زیر را مشاهده کردید فورا نسبت به تعمیر خودرو اقدام کنید و از کار کردن با خودرو خودداری کنید زیرا سبب آسیب به میل لنگ، شاتون و موتور خودرو خواهد شد.
صدای تق‌تق
اگر هنگام فشار دادن پدال گاز یا شتاب گرفتن خودرو صدای تق تق به گوش می‌رسد احتمالا یاتاقان ماشین به مشکل خورده است. اگر دور موتور را به بالاتر از 1200 دور در دقیقه برسانید صدای برخورد دو قطعه فلزی را خواهید شنید. پس سریعا خودرو را به تعمیرگاه برسانید.
قفل شدن موتور
در این حالت قطعه کاملا از بین رفته است و اصطکاک به حدی رسیده است که موتور اصلا روشن نمی‌شود.
روشن شدن چراغ موتور
یکی از نشانه‌های یاتاقان زدن نیز می‌تواند روشن شدن چراغ موتور و یا چشمک زدن آن باشد.
قیمت یاتاقان
اگر لیست قیمت یاتاقان را داشته باشید به راحتی می‌توانید با بودجه خود مدل مناسب را خریداری کنید اما به دلیل نوسانات قیمت در بازار نمی‌توان قیمت یاتاقان ماشین را به طور دقیق ذکر کرد. اما قیمت بر اساس متحرک، ثابت، نوع ماشین و... متفاوت است.
برخی قطعات در خودرو وجود دارند که نقش محافظتی دارند به این قطعات باید توجه ویژه داشت. یاتاقان یکی از قطعات محافظتی است زیرا در صورت خرابی و عدم تعویض به موقع آن دیگر قطعات موتور خودرو مانند میل لنگ و شاتون نیز خراب می‌شوند. بهتر است همواره به علائم دقت کنید و نسبت به تعویض قطعات در زمان مناسب اقدام کنید.
hafei motor 2002
